Birinci Bölüm: Dalak ve Mide’nin Önemi: Vücudun “Depo ve Dağıtım Görevlisi”

Geleneksel Çin Tıbbı teorisinde, dalak ve mide “depo ve dağıtım görevlisi, beş tat buradan çıkar” olarak adlandırılır. Bu, dalak ve midenin vücuttaki bir depo ve lojistik merkezi gibi olduğunu, yiyeceklerin besin maddelerini almayı, sindirmeyi ve dağıtmayı sağladığını ve vücut sağlığı için hayati önem taşıdığını ifade eder.

1. Dalak ve Mide ile Hastalıklar Arasındaki İlişki:

• Yetişkinlerde veya çocuklarda olsun, Geleneksel Çin Tıbbı tedavi sürecinde dalak ve mide fonksiyonlarının dikkate alınması gerekmektedir. Örneğin, çocuk masajında, çoğu durumda dalak ve mideyi düzenlemek ana hedeftir çünkü dalak ve mide fonksiyonlarının iyi veya kötü olması çocuğun büyüme ve gelişimini ve bağışıklık sistemini doğrudan etkiler. Öksürük, boy uzatma, adenoid hipertrofi, rinit, düşük bağışıklık gibi sorunlar, dalak ve mideyi düzenleyerek iyileştirilebilir.

2. Dalak ve Mide Sağlığı Durumunu Nasıl Değerlendiririz:

• Çocuğun yeme, içme, dışkılama ve idrar yapma durumlarını gözlemleyerek dalak ve midenin emilim ve sindirim kapasitesini anlayabiliriz:
  • Yemek: İştahın normal olup olmadığı, seçici veya dengesiz beslenme olup olmadığı.
  • Sindirim: Karın şişliği, sindirim bozukluğu, kusma gibi semptomların olup olmadığı.
  • Dışkılama: Dışkılama düzeninin olup olmadığı, kabızlık veya ishal gibi sorunların olup olmadığı.
  • Ruh hali: Halsizlik, uyku hali, dikkat dağınıklığı gibi belirtilerin olup olmadığı.

İkinci Bölüm: Yaygın Yanlış Düzenleme Yöntemleri: Dalak Zayıflığı Türlerini Tanımak

Birçok kişi dalak qi eksikliği, dalak yang eksikliği ve dalak yin eksikliği kavramlarını ayırt edemez, bu da yanlış düzenlemeye ve hastalığın kötüleşmesine yol açar.

1. Dalak Qi Eksikliği:

• Belirtiler: Yemekten sonra kolayca karın şişliği; halsizlik, aktivite yapmak istememe; iştah kaybı.
• Düzenleme yönü: Dalak güçlendirme ve qi destekleme

2. Dalak Yang Eksikliği:

• Belirtiler: Karın ve eller ayaklar kolayca soğur; sık sık ishal olur
• Düzenleme yönü: Dalak yang’ı ısıtarak destekleme (örneğin, moksibüsyon: Dalak yang eksikliği olanlar için uygundur çünkü moksibüsyon yang enerjisini ısıtır ve akışını teşvik eder.)

3. Dalak Yin Eksikliği:

• Belirtiler (çoğunlukla çocuklarda görülür): Dudaklar ve burun kurur; boğaz kuruluğu ve ağrısı, su içmek ister ama aktif olarak içmez;
• Düzenleme yönü: Yin’i besleyerek ısı giderme

Üçüncü Bölüm: Günlük Dalak ve Mide Düzenleme Yöntemleri

1. Moksibüsyon: Dalak Yang’ı Isıtarak Destekleme

Uygun Kişiler: Dalak yang eksikliği olanlar

Sık Kullanılan Noktalar:

• Şen Que Noktası (göbek deliği):
  • Vücudun doğuştan gelen enerji ile bağlantılı olduğu bir kanaldır, kolayca emilir. Soğuk algınlığından kaynaklanan karın ağrısı, ishal gibi semptomlar için uygundur. Uygulama yöntemi: Tuz veya zencefil üzerinden moksibüsyon yapılabilir. Yetişkinler: Her seferinde üç çubuk, yaklaşık on dakika. Çocuklar: Her seferinde beş dakika, uzun süreli olmaktan kaçının.
• Qi Hai Noktası (göbek altında 1.5 inç):
  • “Qi’nin okyanusu” olarak bilinir, bu noktayı uyarmak dalak ve mide sindirimini ve emilimini teşvik eder. Uygulama yöntemi: Moksibüsyon yapılabilir veya saat yönünde masaj yapılabilir.

• Zu San Li Noktası (baldırın ön tarafında):
  • Sağlık için önemli bir noktadır, dalak ve mide fonksiyonunu güçlendirir. Uygulama yöntemi: Moksibüsyon yapılabilir veya masaj yapılabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler: Kaba tuz kullanımı daha etkilidir. Yanıklardan kaçınmak için taşınabilir moksibüsyon veya özel moksibüsyon kutusu kullanılabilir. Çocuklar için taşınabilir moksibüsyon daha güvenlidir. Ateşlenmeyi önlemek için ısıyı iyi ayarlayın.

2. Beslenme Düzenlemesi: Yin’i Besleyerek Isı Giderme

Uygun Kişiler: Dalak yin eksikliği olan çocuklar

Önerilen Yiyecekler: Nilüfer kökü: Çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir, ısı giderme ve vücut sıvılarını artırma etkisi vardır. Tatlı patates: Dalak güçlendirme ve qi destekleme, yin’i besleyerek nemlendirme. Zambak: Akciğerleri nemlendirme ve öksürüğü durdurma, kalbi sakinleştirme. Ge kökü: Vücut sıvılarını artırma ve susuzluğu giderme, yang’ı yükseltme ve ishal durdurma. Aloe vera: Isı giderme ve detoksifikasyon, bağırsakları nemlendirme ve dışkılama.

Beslenme Önerileri: Baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçının, iç ısıyı artırmasın diye. Soğuk içecekler ve soğuk yiyeceklerin tüketimini kontrol edin.

3. Masaj ve Manipülasyon: Dalak Fonksiyonunu Destekleme

Uygun Kişiler: Herkes

Sık Kullanılan Teknikler:

• Karın bölgesini saat yönünde masaj yapmak: Bağırsak hareketlerini teşvik eder, karın şişliğini hafifletir. Uygulama yöntemi: Göbeği merkez alarak saat yönünde masaj yapın. Her seferinde 20-30 dakika, bölümlere ayırarak yapılabilir.
• Dalak meridyenini hafifçe vurmak: Dalak meridyenini açarak qi ve kan dolaşımını teşvik eder. Uygulama yöntemi: Pelin otu çekici ile baldır ve uyluk iç kısmındaki dalak meridyenini hafifçe vurun.
• Ban Men Noktasını masaj yapmak: Ban Men Noktası elin büyük balık kısmında bulunur, dalak ve mideyi iyi düzenler. Uygulama yöntemi: Başparmakla bastırarak her seferinde 3-5 dakika masaj yapın.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Masaj zamanı: Gündüz daha etkilidir, ancak akşam da yapılabilir. Masaj gücü: Orta düzeyde olmalı, aşırı güç kullanmaktan kaçının.

4. Diğer Öneriler:

• Aşırı yemekten kaçının: Az ve sık yemek yemeyi teşvik edin, dalak ve mideye yüklenmeyi azaltın. İşlenmiş gıdaları azaltın: Doğal, işlenmemiş yiyecekleri tercih edin. Egzersizi artırın: Uygun egzersiz sindirimi teşvik eder, vücut direncini artırır. Yeterli uyku sağlayın: Uyku vücudun onarım ve iyileşme süreci için önemlidir.

Dördüncü Bölüm: Dalak Yin Eksikliği Olan Çocuğun Düzenlenmesi Üzerine Vaka Analizi

Vaka Tanımı: 5 yaşında bir erkek çocuk sık sık ağız kuruluğu, boğaz kuruluğu, kabızlık hisseder, soğuk içecekleri sever, dili kırmızı ve dil üzerinde sarı tabaka vardır.

Geleneksel Çin Tıbbı Analizi: Belirtiler dalak yin eksikliği ile birlikte iç ısı olduğunu gösterir.

Düzenleme Planı: Beslenme ayarlaması: 1. Yin’i besleyen ve nemlendiren yiyecekleri daha fazla tüketin, örneğin armut, elma, bal gibi. 2. Baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçının. Çin tıbbı düzenlemesi: Batı ginsengi gibi bileşenler içeren Çin tıbbı formüllerini kullanarak yin’i besleyin ve ısıyı giderin. Masaj: Her gün Nei Guan ve San Yin Jiao noktalarını masaj yaparak sindirimi iyileştirin ve semptomları hafifletin. İki haftalık düzenlemeden sonra çocuğun semptomları belirgin şekilde iyileşti, ağız ve boğaz kuruluğu azaldı, kabızlık kayboldu.

Beşinci Bölüm: Özet

Dalak ve mide önemini anlamak, farklı dalak zayıflığı türlerini ayırt etmek ve uygun düzenleme yöntemlerini kullanmak, dalak ve mide fonksiyonunu etkili bir şekilde iyileştirebilir ve vücut sağlığını teşvik edebilir. Yetişkinler veya çocuklar olsun, günlük beslenme, yaşam alışkanlıkları ve Geleneksel Çin Tıbbı düzenleme yöntemleri ile dalak ve mideyi iyi besleyebilir ve sağlıklı bir yaşamın tadını çıkarabilirler.